Kalemi traş etmek

Kurşun kalemlerin yaygın olarak kullanılmaya başlandığı yıllarda, bu kalemlerin ucunu sivriltmek için önceleri bıçaklar kullanılıyormuş. Bugün bile kalemtraş bulamadığımız zaman elimizin maket bıçaklarına ya da normal bıçaklara gittiği anımsanırsa, bu durum gayet doğal karşılanabilir. Ancak 1828 yılına gelindiğinde, Fransız bir matematikçi olan Bernard Lassimone, icat ettiği kalem açma makinesi için patent başvurusunda bulunarak kalemtraşın mücidi ünvanını kazanmayı haketmiş. Lassimone’u, 1847 yılında Therry des Estwaux’un kalemtraşı izlemiş. 1880’le 1910 yılları arasında, birçok firma ve mücit, ofislerin, okulların, yazarların, çizerlerin ve hatta evlerin ihtiyacı durumuna gelen kurşun kalemlerin ucunu açmak amacıyla etkin bir alet geliştirmek için birbiriyle yarışmaya başlamış.1910’lara gelindiğinde ise, Amerika Birleşik Devletleri’nde icat edilen bir alet bu yarıştaki galibiyetini ilan etmiş.Büyuk bir dişli çarkın içinde dönen küçük dişliden oluşan ve helezonik bıçakları olan bu alet, piyasadaki sayısız rakibine 25 yıl boyunca üstünlük sağlamayı başarmış. Avrupa kıtasında ise, değişik teknolojiler kullanan kalemtıraşların pazar içindeki rekabeti 1960’ların sonuna kadar sürmüş.1860’la 1880 yılları arasında ABD’de bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az sayıda kalemtıraş patenti alınırken, 1884-1915 yılları arasında birçok makine piyasaya sürülmüş. Ticarî açıdan oldukça başarılı olan bu makineler, kalemtıraşların geçirdiği evrim sürecinde ortaya çıkan birçok önemli problematiğe de çözümler getirmiş. Kimileri bıçağı kalemin etrafında döndürürken, kimileri kalemi bıçağın etrafında döndürmeyi yeğlemiş. Ama hepsi de kalemin içindeki kurşuna zarar vermeden etrafındaki ahşap kaplamayı sıyırmayı ve kalemin ucunu yeterince sivriltmeyi başarmış.O zamanlar icat edilen ve bugün sadece özel koleksiyonları ve müzeleri süsleyen bu antik kalemtıraşlar, bıçaklarının şekillerine ve kesme biçimlerine göre üçe ayrılabilir. Zımpara veya çelik törpüyü esas alanlar aşındırma yöntemini tercih ederken, çok katlı kesici ucu olanlar bir değirmen gibi öğütme yoluna gitmişler. Diğer makineler ise bir veya birden fazla jilet kullanarak tıraş etmeyi seçmişler. İsterseniz şimdi, bu üç esasa dayanan makinelerden öne çıkan bazılarına bir gözatalım.