Tükenmeyen kalem

1938 yılına kadar en gözde yazı aracı olan dolmakalemler, bu yıldan itibaren yeni bir icadın gölgesinde kalmaya başladı: Tükenmezkalem! Laszlo Josef Biro adlı Macar bir gazetecinin geliştirdiği “tükenmezkalem”, mürekkebin kâğıtta çabuk kurumasını, adından da anlaşılabileceği gibi mürekkebi ekonomik kullanarak çabuk bitmemesini sağlıyordu. Üstelik bu yeni icadın kullanımında hiçbir çetrefil yoktu. Kapağını açıp yazmaya başlıyordunuz ve işiniz bitince kapağı tekrar kapatıp cebinize atıyordunuz. Mürekkebin yeniden doldurulmasına ihtiyaç duymayan bu kalem, içindeki mürekkep bitince misyonunu da tamamlamış oluyor ve atılıyordu. Ama zaten çoğu zaman bu kalemler mürekkepleri daha bitmeden kaybolduklarından buna da gerek kalmıyordu.Tükenmezkalemin bulunuşu, kalem dünyası için bir devrim niteliği taşıyordu. Biro, geliştirdiği bu kalem sayesinde hem çok zengin hem de çok ünlü oldu. Daha sonra birçok mürekkepli kalem türü geliştirilmiş olsa da, dünyada en çok kullanılan kalemler onun geliştirdiği tükenmezkalemler olmayı sürdürdü. Peki, Biro tükenmezkalemi icat ederken nasıl bir yol izlemişti? Gazeteci olması nedeniyle, gazetelerin basımında kulanılan mürekkebin hemen kuruduğunu gözlemlemişti. Mürekkebin çabuk kuruması, kâğıtta dağılıp leke oluşturmasını önlüyordu. Bu gözleminden yola çıkan Biro, matbaa mürekkebini dolmakalemlerde kullanmayı denedi. Ama bu mürekkep, diğerlerinden daha yoğun olduğundan kalemin ucuna akamıyordu. Biro, bu kez de kalemin ucu için farklı bir sistem geliştirdi. Kalemin ucuna küçük metalden bir bilye yerleştirdi. Bu bilye kâğıda sürtünerek döndükçe kalemin haznesindeki mürekkebi kâğıda aktarabiliyordu. Az miktarda mürekkebi düzgünce kâğıda aktarabilmesi, tükenmezkalemi mürekkepli kalemlerin en kullanışlısı haline getirmişti.Tükenmezkalemler daha sonraki yıllarda farklı amaçlarla kullanılmak üzere daha da geliştirildi. Örneğin, pilotların kullanabilmesi için yoğunluğu daha az bir mürekkepten yararlanıldı ve tükenmezkalemin parçalarını birleştiren sistemin mekanizması değiştirildi. Kendisine verilen farklıbiçimler ve yararlanılan mürekkeplerin çeşitliliğine rağmen, tükenmezkalemin çalışma biçimi bulunuşundan bu yana hiç değişmedi.